Thị Trường Của Dòng Nhạc Hip Hop Ở Việt Nam Và Thế Giới. (P.1)

Trước tiên, chúng ta cần định nghĩa về một từ sẽ được dùng nhiều trong bài viết này: “Thị trường chợ đen” hay gọi bằng một cái tên ngắn hơn là “thị trường đen”. Vậy thị trường đó là gì?

“Thị trường đen” là một danh từ dùng để chỉ việc các sản phẩm được mua bán và tiêu thụ mà không có bất kì một hình thức quản lý nào từ chính quyền, không được kiểm duyệt hoặc cũng có thể gọi nôm na là bất hợp pháp. Khi danh từ này được đề cập trong âm nhạc thì nó liên quan đến “dòng nhạc đen” – dòng nhạc không được thừa nhận (sự thừa nhận ở đây dùng để ám chỉ sự thừa nhận của luật pháp và công chúng hoặc những nghệ sĩ chưa có danh tiếng).

Ở đây, “dòng nhạc đen” mà chúng ta đang đề cập là dòng nhạc Hip Hop.

Nghệ sĩ đường phố là một nghề thường thấy ở các nước Châu Âu. Một số quốc gia có các chính sách cho nghề này rất tốt như Phần Lan, Pháp, Tây Ban Nha, v.v… Tuy nhiên phần lớn vẫn có nhiều quốc gia xem nghề này như một nghề hạ lưu, trong đó có Việt Nam. Vì thế, các nghệ sĩ cùng với phần thu nhập “không đủ ăn” của mình phải tìm mọi cách để giới thiệu các sản phẩm âm nhạc của mình đến được với càng nhiều khán giả càng tốt. Vừa có thêm thu nhập, vừa đánh bóng tên tuổi. Cái quy luật “tiền không bao giờ đủ” trở nên càng lúc càng phổ biến hơn trong xã hội.

(Thu nhập của các nghệ sĩ đường phố thường rất ít ỏi).

Trên thế giới, ở tất cả mọi dòng nhạc, có rất và rất nhiều những nghệ sĩ đã đi lên từ “thị trường đen” này. Tuy rằng nó mang tính bất hợp pháp nhưng đây chính là cứu cánh ban đầu giúp các nghệ sĩ tồn tại và phát triển thứ nghệ thuật họ đang theo đuổi. Ở Mỹ, nhiều nghệ sĩ Hip Hop hàng đầu thế giới như Eminem, 50 Cent, v.v… cũng đã có một thời gian dài phải nương nhờ vào thị trường này trước khi họ được phát hiện bởi các hãng thu âm.

Vậy ở Mỹ cũng như các quốc gia trên thế giới, thị trường này phát triển ra sao?

Bài viết này sẽ ưu tiên nói về thị trường ở Mỹ. Một thị trường rộng lớn với nền văn hóa khai sinh và sống chung với Hip Hop. Đây đúng là một mảnh đất tuyệt vời cho dòng nhạc Rap/ Hip Hop phát triển. “Thị trường đen” dành cho nhạc Hip Hop cũng rất lớn mạnh.

Khán giả của dòng Hip Hop ở Mỹ có thị hiếu nghe nhạc và mua album/mixtape từ chính tay các rapper mà họ yêu thích. Điều này khiến những nghệ sĩ Hip Hop khi bán album/mixtape của họ có cơ hội làm tăng giá trị bản thân nhờ vào những cơ hội gặp gỡ khán giả của họ nhiều hơn bằng các hoạt động như tổ chức kí tên, bán các sản phẩm phụ ăn theo như quần áo, v.v…

Mọi hoạt động nhằm kiếm ra tiền cho các nghệ sĩ được sắp xếp và lên kế hoạch rất thông minh với mục đích vừa kiếm được lợi nhuận cao nhất vừa quảng bá cho hình ảnh của họ một cách triệt để nhất. Có thể tìm được nhiều video clip và tư liệu về các hoạt động này trên nhiều phương tiện truyền thông và Internet. Bạn sẽ rất khó có thể tưởng tượng được rằng có rất nhiều trong số những hoạt động quy mô đó là bất hợp pháp và không được bất cứ cơ quan chính quyền nào thuộc cấp quốc gia thông qua và các vi phạm là khác nhau đối với luật ở các bang khác nhau. Điều này cũng đúng đối với các quốc gia khác ngoài Mỹ khi họ áp dụng lên chính thị trường âm nhạc ở đất nước họ.